paloetosEpiktetos, MS 55 civarında Frigya’daki Hierapolis’te (Pamukkale, Türkiye) doğdu. Ancak yaşamı Roma’da topal bir köle olarak devam etti. Kimi rivayetlere göre, Epiktetos’un topallığının nedeni, sahibinin uyguladığı acımasız muamele sonucu vücudunda oluşan bir travma iken; bazılarına göre ise bacağını bir böcek ısırmış ve bu olay, onun hayatı boyunca süren topallığına neden olmuştur. Ancak, her ne sebepten olursa olsun, topallığı gerçek ve inkâr edilemezdi. Çektiği fiziksel acılara rağmen, Roma’da bir köle olarak geçen hayatı, onun ruhsal direncinin ve zihinsel özgürlüğünün bir sembolü haline geldi. Açlık, işkence ve eziyet gibi zorlu şartlar altında bile, vicdanından ve içsel dürtülerinden asla taviz vermedi.
Sahibi tarafından sürekli olarak kötü muameleye maruz kalmasına rağmen, Epiktetos’un felsefeye olan ilgisi ve bağlılığı hiç azalmadı. Okumalar yaparak, ruhsal ve entelektüel anlamda kendini geliştirmeyi sürdürdü. Geliştirdiği bu içsel disiplin, onun özgürlük ve ahlaki yüceliğe olan inancından besleniyordu. Her ne kadar fiziksel olarak zincirlenmiş olsa da, zihinsel olarak özgürleşmek için çaba gösterdi ve bu çaba, onu özgün bir felsefi bakış açısına yönlendirdi.
Epiktetos, “Düşünceler insana bağlıdır” diyerek, insanların içsel dünyalarının dış dünyadaki olaylardan çok daha etkili olduğunu savundu. Zihnin gücüne inandı ve dışsal koşulların insan ruhu üzerindeki etkilerini minimize etmeyi başardı. Kendisini bu bağlamda, Stoacılığın önemli simalarından biri haline getirdi. “Kayıtsızlık” (stoacılık) anlayışını benimseyerek, değiştiremeyeceği olaylara karşı duygusal bir tepkisizlik geliştirdi. O, duygularını kontrol altına alarak, içsel huzurunu korumayı başaran bir insan olarak 4 maddelik bir Epiktetos ‘un formülü geliştirdi:
1. Kaderden kaçamazsın ancak bu içsel özgürlüğü yakalamana engel değildir.
2. Dışarıdan gelen stres, acı ve sıkıntılara karşı duyarsızlaşmak ve kaçmak yerine onları kabul edip hayatının bir parçası olduğu gerçeğini unutma.
3. Doğanın bir parçası olduğunu unutma. Doğaya ve evrene uygun yaşam sürmek en güzel erdemdir.
4. Düşünceler insana bağlıdır. Düşüncelerinle girdaplar oluşturmayı bırak ve onları seni mutlu edecek şeylere yönlendir.
Epiktetos’un bu felsefi yaklaşımı, sadece kendisini değil, tarih boyunca milyonlarca insana da ilham kaynağı oldu. O, insanın içsel dünyasında sahip olduğu güçle, dış dünyadaki zorlukları aşabileceğini göstermiştir. Onun öğretileri, düşüncelerin insana bağlı olduğunu ve her bireyin içsel huzura ulaşmak için kendi düşünce biçimini kontrol etmesi gerektiğini vurgular. Zihinsel direncin, insana verdiği güçle, fiziksel şartlardan bağımsız olarak bir insanın kendisini nasıl özgür kılabileceğini gösterdi.
admin
